نویسنده: دکتر اسماعیل نوری

درمان دیسک کمر بدون جراحی

فتق دیسک کمر می تواند یک وضعیت دردناک باشد که زمانی رخ می دهد که هسته داخلی دیسک کمر از لایه بیرونی بیرون بزند. این می تواند منجر به علائمی مانند کمر درد، سیاتیک و بی حسی یا ضعف در پاها شود. درمان دیسک کمر ممکن است شامل فیزیوتراپی، دارو درمانی، تزریق ستون فقرات یا در موارد شدید عمل دیسک کمر باشد. سوال یا سوالی که همیشه بیماران مبتلا به بیماری دیسک کمر می پرسند این هست که آیا درمان غیر جراحی دیسک کمر ممکن است؟ خوشبختانه پاسخ به این سوال مثبت هست. واقعیت این هست که حتی متخصصین ستون فقرات هم اول درمان غیرجراحی دیسک را توصیه می کنند. چرا؟ چون می دانند اغلب مبتلایان دیسک کمر، سیاتیک و کمر درد با درمان بدون جراحی دیسک بهبود می یابند.

عمل دیسک

حالا این سوال پیش میاد که چه کسانی حتما باید جراحی دیسک کمر را انجام دهند؟ برای تعیین نوع درمان دیسک این بیماران دو دسته می شوند گروه اول بیمارانی هستند که از همان اول باید تحت درمان جراحی دیسک قرار گیرند این بیماران شامل کسانی هستند که دچار بدتر شدن نقایص عصبی همراه با میلوپاتی یا سندرم دم اسب هستند. سخت شد؟ نگران نباشید این گروه عده بسیار کمی از بیماران هستند و تمامی پزشکان این گونه بیماران را تشخیص داده و به جراح ستون فقرات ارجاع می دهند. اما گروه دوم بقیه بیماران هستند که اول باید تحت درمان غیرجراحی قرار گیرند چرا که اکثر آنها به این درمان پاسخ خواهند داد.

درمان بدون جراحی دیسک

امروزه باتوجه به پیشرفت های قابل توجه در دارو ها و داروسازی و توانبخشی تمامی پزشکان متخصص مربوطه سعی برآن دارند تا حد امکان بیرون زدگی دیسک کمر، بیماری و ضایعه دیسک کمر را بدون جراحی درمان نمایند. افراد و اشخاصی که با وجود این مشکل به بهترین دکتر دیسک کمر  مراجعه می کنند، پس از انجام آزمایش ها و عکس برداری های تخصصی به میزان و شدت پیشرفت ضایعه بوجود آمده پی می برند. نظر شما را به این یادآوری مهم جلب می نمایم که بیرون زدگی و یا پارگی دیسک کمر در هر میزان و شدتی که باشد و مقرر گردد تا ازطریق توانبخشی یا به روش های غیر جراحی مداوا گردند مدت مداوا می بایست چند ماه باشد و چنانچه در این مدت پزشک شاهد پیشرفت قابل توجه درمان نباشد لزوماً درمان از طریق جراحی را پیشنهاد می کند.

علت دیسک کمر دیسک کمر و سیاتیک

شایع ترین علت دیسک کمر، فرسایش و تحلیل رفتن دیسک است. که منجر به کم آبی و ضعیف شدن دیسک ستون فقرات می شود. این تغییرات دیسک را ضعیف می کند و توانایی آن را برای عمل به عنوان ضربه گیر کاهش می دهد و باعث می شود که حلقه بیرونی تحت فشار بیشتر مستعد پارگی شود و هسته داخلی به مرور زمان به تدریج فتق کند.

دومین علت شایع فتق دیسک کمر، آسیب ناگهانی دیسک مانند بلند کردن یک جسم سنگین یا چرخاندن غیرطبیعی کمر است که منجر به پارگی فوری لایه بیرونی و فتق هسته داخلی می شود.

از طرف دیگر، اضافه بار محوری نیروی بیومکانیکی زیادی را روی دیسک سالم اعمال می کند که ممکن است منجر به اکستروژن مواد دیسک از طریق یک حلقه فیبروزوس خراب شود. این آسیب‌ها معمولاً منجر به علائم حاد شدیدتر می‌شوند.

فشار فتق دیسک بر روی رباط طولی و تحریک ناشی از التهاب موضعی منجر به کمردرد موضعی می شود. درد رادیکولار کمر زمانی ایجاد می‌شود که مواد دیسک فشار وارد می‌کند و منجر به ایسکمی ریشه عصبی و التهاب می‌شود.

عوامل مستعد کننده دیسک کمر

طبق شواهد قانع کننده بروز فتق دیسک با افزایش سن افزایش می یابد. بر اساس بررسی ها قد بر وقوع فتق دیسک تأثیر می گذارد.

چاقی (به ویژه توزیع چربی در تنه بدن) با تغییرات بیومکانیکی مرتبط است که باعث طیفی از بیماری های ستون فقرات مانند دژنراسیون دیسک، هیپرتروفی رباط های ستون فقرات، آرتروز، فتق دیسک و تنگی نخاع می شود.

سیگار یکی از عوامل خطر فتق دیسک است. حجم کار فیزیکی سنگین و مشاغلی که نیاز به تلاش بیشتر دارند با افزایش بروز فتق دیسک کمر مرتبط است. از طرفی کار بی تحرک خطر فرسایش دیسک را از طریق بارهای فشاری پایدار بر روی ستون فقرات در طول دوره های طولانی نشستن افزایش می دهد.

فتق دیسک همیشه با دژنراسیون دیسک همراه نیست. بیمارانی هستند که فتق دیسک ناشی از اضافه بار استاتیک محوری دارند. سبک زندگی بی تحرک آنها ممکن است منجر به زیرگروه خاصی از فتق شود. این معمولاً در مورد افراد جوان تر صدق می کند.

عامل خطر

تاثیر بر سلامت دیسک ستون فقرات

 ژنتیک

تحقیقات نشان می دهد که استعداد ژنتیکی – وجود ژن های خاص یا تغییرات ژنتیکی – یکی از عوامل خطر اصلی برای فتق دیسک است.

به طور خاص، ژن‌های دخیل در تشکیل کلاژن، فرآیندهای تخریب دیسک و پاسخ التهابی با افزایش خطر مرتبط هستند.

 سن

بروز فتق دیسک کمر با افزایش سن افزایش می یابد و در افراد 30 تا 50 ساله شایع تر است.

جنسیت

فتق دیسک کمر دردناک در مردان بیشتر از زنان است.

 وزن

چاقی – به ویژه چربی اضافی بدن در اطراف قفسه سینه و شکم – بار روی کمر را افزایش می دهد و تصور می شود که التهاب را در بدن افزایش می دهد و خطر ابتلا به فتق دیسک کمر را افزایش می دهد.

نیکوتین

استفاده از نیکوتین (شامل اما نه محدود به سیگار کشیدن، بخار کردن و جویدن تنباکو) جریان مواد مغذی به دیسک‌های بین مهره‌ای را مختل می‌کند. نیکوتین همچنین از رشد سلول های جدید در هسته پالپوزوس جلوگیری می کند و باعث کاهش سنتز کلاژن (نوعی پروتئین) می شود.

شغل

کارهایی که از نظر فیزیکی سخت می‌باشند، از طریق حرکاتی مانند بلند کردن اجسام سنگین، حمل وسایل سنگین و خم شدن به جلو، فشار بیشتری بر کمر وارد می‌کنند. کار بی تحرک خطر فرسایش دیسک را از طریق بارهای فشاری پایدار بر روی ستون فقرات در طول دوره های طولانی نشستن افزایش می دهد. کار مداوم برای 8 ساعت یا بیشتر در یک زمان و سطح بالای استرس نیز با افزایش خطر فتق دیسک همراه است.

 قد

یک مطالعه ارتباط بالقوه بین افراد بلند قد و افزایش بروز فتق دیسک را نشان داد. طبق این مطالعه، مردان با قد 180 سانتی‌متر  و زنان با قد 170 سانتی‌متر بیشتر در معرض خطر فتق بودند.

در حالی که این عوامل احتمال فتق دیسک را افزایش می دهند، صرف داشتن این عوامل خطر به این معنی نیست که فتق دیسک قطعا ایجاد خواهد شد.

پیشگیری از دیسک کمر

کاهش خطر فتق دیسک شامل اتخاذ عادات سالم سبک زندگی است که سلامت کلی ستون فقرات و دیسک را ارتقا می دهد، از جمله :

  • حفظ وزن سالم از طریق یک رژیم غذایی متعادل
  • هیدراته ماندن به معنی کم آب نبودن بدن
  • اجتناب از استعمال دخانیات و انواع نیکوتین
  • درگیر شدن در ورزش های منظم، از جمله ورزش های کششی، تقویتی و هوازی
  • حرکات کششی منظم، تغییر وضعیت، و پیاده روی کوتاه برای جلوگیری از نشستن طولانی مدت
  • استفاده از وضعیت های مناسب هنگام خم شدن، بلند کردن، کشیدن یا چرخاندن

درمان غیر جراحی دیسک کمر

معمولاً درمان بدون جراحی دیسک کمر به سه دسته کلی تقسیم می شود که در زیر به آنها اشاره می گردد.

  1. توسط داروهای خوراکی و پمادها که در اصطلاح به آنها درمان طبی می گویند.
  2. درمان دیسک کمر با ورزش درمانی و توانبخشی و فیزیوتراپی که عبارتند از: مانیپولاسیون ، ماساژ، کشش کمر، استفاده از وسایل و ابزارهایی مانند لیزر، الکتروترپی، طب سوزنی، اشعه مادون قرمز، اشعه مادون بنفش، گرما درمانی ( HOT PACK )، نرمش ها و ورزش های تخصصی زیرنظر پزشک.
  3. درمان های پیشرفته ازطریق تزریقات داخل مفصلی ، تزریق ستوت فقرات و داخل فضای اپیدورال و لیزر دیسک .

درمان غیر جراحی دیسک کمر

بهترین روش درمان غیرجراحی دیسک چیست ؟

سوال خوبیه، البته اول باید مشخص شود که منظور از درمان دیسک چیست ؟ کنترل درد و علائم بیمار یا جلوگیری از عود مکرر آن و یا هر دو . اصولا درمان دیسک کمر باید مبتنی بر کننترل درد و التهاب و علائم بیمار و جلوگیری از عود آن باشد چراکه عده ای از بیماران در خطر مزمن شدن کمر درد هستند.

بهترین روش درمان غیرجراحی دیسک چیست؟ شامل موارد متعددی است. سه مورد مشخص و برجسته آن شامل :

  • آموزش بیمار 
  • ورزش درمانی 
  • تزریق ستون فقرات

دراین میان نقش ورزش درمانی کاملا مشخص و آشکار هست.درمان غیر جراحی دیسک کمر

طب سوزنی

از روش های متداول طب کشور چین است که جزو درمان های طبی محسوب می شود.در این روش درمانی، سوزن های مخصوصی را در نقاط خاصی از بدن وارد پوست می کنند. واکنش های بوجود آمده و از التهابات کم می گردد. فروبردن سوزن ها درد چندانی ندارد چون معولاً در بافت های زیر جلدی و یا لایه های چربی قرارمی گیرند.

از نظر بهترین متخصص ستون فقرات در تهران با آمارهای به دست آمده طب سوزنی در درمان های کمر درد و دردهای سیاتیکی بسیار مؤثر بوده و حتی با داروهای ضدالتهاب برابری کرده است.

درمان غیر جراحی دیسک کمر

داروهای ضد التهاب

با پخش و نشت مواد ژلاتینی داخل بخش درونی دیسک و نشستن آنها بر روی رشته های عصبی، باعث التهاب آنها شده و ورم های میکروسکوپی بوجود می آید. از سویی دیگر با مقابله گلبول های سفید خون برای ازبین بردن و کشتن مواد ژلاتینی، گنجایش محلی که رشته های اعصاب در آنها قراردارند تنگ و کم شده و در نتیجه به اعصاب فشار وارد گردیده و به صورت دردهای دائمی نمود پیدا می کند.

تا چندی پیش با استفاده از عصاره تنه درخت بید که همان آسپرین می باشد و داروهائی مانند بروفن و دیکلوفناک و اخیراً بوسیله پروستاگلاندین، سعی می شود از مزان التهاب های بوجود آمده جلوگیری شود و با داروهای تکمیلی بهبودی کامل به دست آید.

شل کننده های عضلات

جهت شل شدن و رهایی عضلات از انقباض از داروهایی مانند متوکاربامول، باکلوفن و یا تیزانیدین استفاده می شود. در اثر فشارهای وارد شده به ریشه عصب، عضلات تحت تأثیر جریان های الکتریکی مداوم قرارگرفته و انقباض دائمی پیدا می کنند. انقباض عضلات باعث جمع شدن اسیدلاکتیک شده و در نتیجه درد را به همراه دارد. کم شدن میزان اکسیژن در عضلات مزید بر علت شده و مقدار درد را افزایش می دهد.

کم کردن حجم و اندازه دیسک با اشعه لیزر

با کم کردن حجم دیسک ازطریق خارج کردن مایع ژلاتینی درون بخش داخلی دیسک که منجر به کم شدن اندازه حلقه دیسک می گردد و آن را به کم کردن باد لاستیک اتومبیل تشبیه می کنند، فشارهای وارده بر رشته های عصبی را کم کرده و نتیجه آن کم شدن دردهای بوجود آمده است تا فرصتی به دست آید و بدن ضایعات را ترمیم نماید.درمان غیر جراحی دیسک کمر

گرم کردن و یا گرما درمانی

با استفاده از اشعه های ماوراء بنفش و مادون قرمز به صورت تابش موضعی به محل درد و ضایعه گرمای مناسب بوجود می آید که این گرما خون بیشتری را به محل موردنظر می رساند و درنتیجه اکسیژن بیشتری دریافت می گردد که محصول آن کم شدن درد و بهبود ضایعات است.

سرما درمانی

با استفاده از کیسه های حاوی یخ یا سرما دادن ، نقاط التهاب یافته نرم شده و از حالت انقباض خارج می شوند. البته خود سرما باعث کم شدن درد می شود و به عنوان یک مسکن عمل می کند.

ماساژ درمانی

در اثر ماساژ عضلات منقبض شده توسط ماساژورها، خون در بدن جریان بهتری پیدا کرده و باعث کم شدن التهاب و اسپاسم عضله ها گردیده و فاست ها را مجدداً تنظیم می کند.

کشش کمر

درمان غیر جراحی دیسک کمر

این نوع درمان را به دانشمند ایرانی بوعلی سینا نسبت داده اند. با کشیدن کمر توسط افراد متخصص باعث جا افتادن دیسک های بیرون زده، شل شدن عضلات منقبض گردیده، رفع اسپاسم و تنظیم فاست ها که همان فواصل بین ستون فقرات هستند می گردد.

ثابت کردن ستون فقرات توسط کمربندهای طبی

با محدودکردن و ثابت نگه داشتن حرکات کمر به مدت های معین راهی مکمل برای ترمیم بیرون زدگی و یا پارگی دیسک کمر است.

تزریق در اپیدورال و فاستدرمان غیر جراحی دیسک کمر

تزریق ستون فقرات با روش های مختلف یکی دیگر از درمان های بدون جراحی ترمیم بیرون زدگی و یا پارگی دیسک کمر هست. در این روش در سوراخ های بین مهره ها و یا در فضای اپیدورال، کورتون تزریق می کنند که تا ده برابر مسکن های دیگر تأثیر دارد و باعث تسریع در بهبود التهاب می شود.

سخن پایانی

برای افزایش اطلاعات بیشتر از ساختار و عملکرد دیسک کمر می توانید به سایت های تخصصی پزشکان معتبری همچون سایت دکتر نوری مراجعه نمایید. همچنین مجموعه ورزش های دکتر نوری ، ورزش های کمر را می توانید مشاهده نموده و انجام دهید .

دکتر اسماعیل نوریمشاهده نوشته ها

Avatar for دکتر اسماعیل نوری

دانش آموخته دوره تخصص طب فیزیکی و توانبخشی در دانشگاه علوم پزشکی ایران، با 18 سال تجربه بالینی و مطب

بدون نظر

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *