کمردرد یکی از شایع ترین شکایات مردم در سراسر جهان است، زیرا تقریباً 80٪ از جمعیت یک بار در طول زندگی خود دچار کمر درد می شوند. در میان بسیاری از علل کمردرد، دیسک کمر شایع ترین هست. عبارت دیسک کمر در میان مردم به معنی فتق دیسک کمر رایج و مصطلح است وگرنه همه دیسک کمر دارند. وقتی افراد دچار بیرون زدگی دیسک کمر می شوند بلافاصله می پرسند علت آن چیست؟ بهترین درمان دیسک کمر و سیاتیک چیست؟ بهترین دکتر ستون فقرات کیست؟ در ادامه این نوشته به این مطالب می پردازیم با ما همراه شوید.
تقریباً 95 درصد از فتق دیسک در ناحیه کمر در L4-L5 یا L5-S1 رخ می دهد. فتق دیسک کمر در دهه سوم تا پنجم زندگی شایع است.
کمر
شرح حال
در طول ویزیت پزشک ستون فقرات، سؤالات خاصی در مورد ماهیت علائم پرسیده می شود که ممکن است شامل موارد زیر باشد :
- شروع درد و علائم دیگر مانند بی حسی یا ضعف
- نوع، ماهیت و مدت درد، مانند موضعی یا منتشر، تیز یا مبهم، ثابت یا متناوب
- هر گونه سابقه تروما یا آسیب به ناحیه کمر یا لگن
- فعالیت هایی که علائم را بدتر یا بهتر می کنند
- هر گونه تغییر در عملکرد مثانه یا روده
ارتباط واضح در مورد علائم با جزئیات هر چه بیشتر به پزشکان کمک می کند تا تشخیص دقیق تری داشته باشند.
هر گونه تجربه با افسردگی یا اضطراب نیز باید بخشی از بحث باشد، زیرا این اطلاعات در برنامه ریزی درمان مفید است.
معاینه فیزیکی
تشدید کمردرد در حین انجام تست بلند کردن پای مستقیم، نشان دهنده ی فشرده شدن عصب کمری است.
معاینه فیزیکی شامل بررسی کمر توسط پزشک و انجام آزمایشات بالینی برای ارزیابی قدرت کمر و پاها است.
- معاینه پوست : پزشک پوست کمر را از نظر علائم و نشانه های التهاب، بافت یا ظاهر غیرطبیعی یا ناحیه ای حساس یا حساس به لمس بررسی می کند.
- معاینه ستون فقرات کمری : وضعیت ایستادن و نشستن بیمار همراه با تست دامنه حرکتی هنگام خم شدن به عقب، جلو و در طول چرخش ستون فقرات ارزیابی می شود.
- سایر مفاصل اطراف مانند مفاصل ران و مفاصل ساکروایلیاک (SI) نیز ارزیابی می شوند.
تست بلند کردن پا
- تست بلند کردن پای مستقیم در این قسمت از معاینه، بیمار به پشت دراز می کشد و پزشک در بالا بردن پا با علائم دردناک بدون خم شدن کمک می کند. اگر این حرکت باعث ایجاد یا تشدید درد در پای بلند شده شود، نشان دهنده تحریک یا فشرده شدن ریشه عصب سیاتیک است. این تست به ویژه در تشخیص فتق دیسک کمر در هر یک از دو سطح پایینی ستون فقرات کمری، بخش نخاعی L4-L5 و بخش نخاعی L5-S1 مفید است.
- تست بلند پای مقابل این تست نوعی تست بلند کردن پای مستقیم است و شامل بالا بردن پا است که علائم دردناکی ندارد. اگر بالا بردن این ساق باعث ایجاد درد در پای مقابل (غیر بلند) شود، نشان دهنده تحریک یا فشرده شدن ریشه عصب سیاتیک است.
رفکس ها
اگر باعث ایجاد رادیکولوپاتی شده باشد، یک معاینه عصبی دقیق و کامل میتواند به تعیین سطح فتق دیسک کمر کمک کند. دانش صحیح از آناتومی ریشه های عصبی و فتق دیسک کمر می تواند تفسیر مناسبی از یافته های بالینی مرتبط با این بیماری را فراهم کند. رادیکولوپاتی مرتبط با دیسک کمر بر اساس نوع فتق و سطحی که در آن فتق رخ داده متفاوت است.
معاینه ریشه اعصاب
ریشه عصبی L5 از سوراخ L5-S1 خارج می شود. هنگامی که توسط فتق دیسک فشرده می شود، باعث ایجاد کمردرد می شود که به باسن، ران جانبی، ساق پا، پشت پا و شست پا منتشر می شود. ضعف در بالا بردن مچ پا، راه رفتن روی پاشنه را دشوار می کند.
ریشه عصب S1 از سوراخ S1-S2 خارج می شود که با رفلکس آشیل ارزیابی می شود. هنگامی که با فتق دیسک فشرده می شود، با درد ساکرال یا باسن تظاهر می کند که به سمت خلفی ران، ساق پا، کف پا یا کناری پا یا پرینه منتشر می شود. از دست دادن حس در قسمت ساق پا، جانبی یا کف پا وجود دارد. در پایین بردن مچ پا، عقب بردن لگن و خم شدن زانو ضعف وجود دارد. ضعف در پایین بردن مچ پا باعث ناتوانی در راه رفتن نوک پا یا پنجه پا می شود. همچنین می تواند باعث بی اختیاری ادرار و مدفوع و اختلال عملکرد جنسی شود.
اهداف اولیه درمان فتق دیسک کمر عبارتند از :
- کاهش درد و سایر علائم مانند بی حسی و/یا ضعف
- از بدتر شدن علائم جلوگیری کنید
- محیط درمانی بهتری برای فتق دیسک فراهم کنید
بیشتر رویکردهای درمانی شامل درمانهای مبتنی بر ورزش کمر و دیسک کمر و تغییر سبک زندگی برای بهبودی و به حداقل رساندن احتمال عود است.
درمان غیر جراحی فتق دیسک کمر و سیاتیک
اغلب تظاهرات علامت دار دیسک کمر کوتاه مدت هستند و در عرض 6 تا 8 هفته برطرف می شوند. بنابراین، معمولاً در ابتدا به صورت محافظه کارانه مدیریت می شود، مگر اینکه علائم نشانه قرمز وجود داشته باشد، که باعث ایجاد سوء ظن برای شرایط اورژانسی مانند نقص عصبی پیشرونده یا سندرم دم اسبی می شود.
درمان محافظه کارانه و جراحی اخیراً نتایج مشابهی را در میان مدت و بلند مدت نشان داده است. با این حال، مطالعات دیگر نتایج بهتری را در گروههای تحت درمان جراحی نشان دادهاند، زیرا ممکن است منجر به تسکین سریعتر علائم و بهبود کیفیت زندگی شود. با این حال نشانه های نسبی برای مداخله جراحی فوری در بیمارانی که با نشانه های قرمز مراجعه می کنند وجود دارد.
تصمیم برای درمان دیسک کمر و سیاتیک
تصمیم نهایی در مورد نوع درمان دیسک کمر غیر اورژانس بر اساس بحث پزشک و بیمار در پرتو ارزیابی، مدت زمان علائم و خواسته های بیمار است. انتخاب بهترین درمان دیسک کمر توسط بیمار اغلب موضوعی چالش برانگیز هست.
درمان درد ناشی از فتق دیسک کمر معمولاً شامل کاهش التهاب و تورم اطراف دیسک است تا فشار از ریشه عصب نخاعی آسیب دیده کم شود. معمولاً ترکیبی از درمان های غیرجراحی ذکر شده در زیر توصیه می شود.
- داروها : داروهای تسکین دهنده گاهی اوقات برای درمان درد فتق دیسک استفاده می شود.
- داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) : مانند ایبوپروفن (ادویل) : معمولاً برای درمان اولیه توصیه می شود و بدون نسخه یا با نسخه (در صورت نیاز به دوز بالاتر) در دسترس هستند.
- کرم ها و ژل ها : بدون نسخه موجود است و برای تسکین موقت درد پس از فعالیت های شدید یا در صورت تشدید درد استفاده می شود.
- کورتیکواستروئیدهای خوراکی، مانند پردنیزون : فقط با نسخه موجود است و برای التهاب و/یا درد شدید توصیه می شود.
- مواد افیونی مانند ترامادول : فقط با نسخه در دسترس است و در موارد نادر درد شدید و ناتوان کننده توصیه می شود.
توانبخشی دیسک کمر و سیاتیک
- فیزیوتراپی : فیزیوتراپی و تمرینات هدفمند درد و تحرک را بهبود می بخشد. حرکات ورزشی معمولاً بر روی حرکات کششی (خم شدن به عقب) و تثبیت کمر برای کاهش فشار عصبی متمرکز هستند.
- درمان های تزریقی انواع مختلفی از تزریق ستون فقرات برای تسکین درد و/یا بهبود بهبودی در فتق دیسک استفاده می شود. نمونه های رایج عبارتند از :
- تزریق استروئید اپیدورال و بلوک های انتخابی ریشه عصبی، که ممکن است به کاهش التهاب و درد کمک کند.
- درمان با پلاکت غنی از پلاسما (PRP) که باعث بهبودی در دیسک آسیب دیده می شود
- تزریقات مهارکننده فاکتور نکروز تومور-آلفا (TNFi) که التهاب را با مسدود کردن پروتئینهای التهابی خاص (TNF) درمان میکند.
- ماساژ درمانی : ماساژ درمانی، مانند ماساژ بافت عمیق و ماساژ عصبی عضلانی، ماهیچه های سفت را شل می کند، اسپاسم عضلانی را تسکین می دهد، باعث بهبودی و ترشح اندورفین های تسکین دهنده درد می شود.
درمان دستی دیسک کمر و سیاتیک
درمان دستی ستون فقرات در بیماران مبتلا به فتق دیسک به میزان متوسطی کمر درد و/یا پا (سیاتیک) را بهبود می بخشد.
- گرما و سرما : گرما ماهیچه های سفت را شل می کند، اسپاسم را کاهش می دهد، جریان خون را افزایش می دهد و انعطاف پذیری بافت همبند را بهبود می بخشد. استفاده از کیسه های یخ یا سرد باعث کاهش التهاب می شود و اثر تسکین دهنده درد دارد.
- طب سوزنی : تصور میشود که تحریک عصب آسیبدیده با وارد کردن سوزنهای نازک مانند مو در نواحی خاصی از پوست، تنش عصبی را کاهش داده و علائم سیاتیک را کاهش میدهد.
- درمان شناختی رفتاری (CBT) : این روش برای مدیریت افکار و رفتارهای منفی که اغلب به درد و/یا بدتر شدن آن کمک میکنند، مفید است.
غذا و مکمل
- مکمل های غذایی : برخی تحقیقات از اثربخشی بالقوه برخی مکمل های گیاهی و رژیمی با خواص ضد التهابی، تسکین دهنده درد و/یا التیام بخش حمایت می کنند، مانند :
- گلوکزامین
- پنجه شیطان
- اسیدهای چرب امگا 3
درمان جراحی دیسک کمر و سیاتیک
جراحی فتق دیسک برای کاهش فشار روی عصب تحت فشار مکانیکی و جلوگیری از بدتر شدن نقایص عصبی انجام می شود.
اندیکاسیون های جراحی در دیسک کمر و سیاتیک
در بیشتر موارد، جراحی دیسک کمر انتخابی است، به این معنی که تصمیم بیمار برای انجام یا عدم جراحی است. مداخله جراحی در موارد زیر در نظر گرفته می شود :
- علائم به مدت 3 تا 6 ماه یا اینکه علیرغم درمان غیر جراحی بدتر شده است
- ایجاد اختلال عملکرد عصبی پیشرونده، از جمله از دست دادن عملکرد حرکتی
- درد ناتوان کننده و ناتوانی عملکردی که با فعالیت های روزانه تداخل می کند، مانند ایستادن، نشستن یا راه رفتن
- یافتههای تصویربرداری تأیید میکند که فتق دیسک منبع درد و یا علائم عصبی است
- فتق دیسک که باعث فوریت های پزشکی می شود، مانند سندرم دم اسبی، که نیاز به جراحی فوری دارد.
میکرودیسککتومی
جراحی استاندارد طلایی برای فتق دیسک، میکرودیسککتومی است که به آن میکرودکمپرسیون نیز می گویند، که شامل برداشتن بخش کوچکی از فتق دیسک ستون فقرات برای کاهش فشار روی ریشه عصب و در عین حال سالم ماندن بقیه دیسک است.
فیوژن ستون فقرات و تعویض دیسک مصنوعی
در برخی موارد فتق مکرر دیسک کمر با بی ثباتی ستون فقرات، کل دیسک ستون فقرات برداشته می شود و پیوند استخوان در فضای دیسک قرار می گیرد. پیوند استخوان ارتفاع دیسک را بازیابی می کند، فشردگی عصب را تسکین می دهد و رشد استخوان را برای همجوشی کل بخش حرکتی تسهیل می کند. این روش جراحی فیوژن ستون فقرات کمری نام دارد.
یک گزینه جایگزین جایگزینی دیسک دردناک ستون فقرات با یک دیسک مصنوعی است -ابزاری که برای تقلید حرکت طبیعی دیسک طراحی شده است. این روش جایگزینی دیسک مصنوعی کمر نامیده می شود.
جایگزینی دیسک مصنوعی یا فیوژن ستون فقرات کدام یک برای شما بهتر است؟
تسکین درد و بهبود عملکرد پس از جراحی تا حد زیادی به کیفیت توانبخشی پس از جراحی، سلامت کلی بیمار و مهارت و تجربه جراح بستگی دارد. به توانبخشی پس از فیوژن کمر مراجعه کنید
بیماران باید قبل از انتخاب عمل جراحی برای فتق دیسک کمر در مورد خطرات جراحی، مزایا و طیف کامل گزینه های درمانی با جراح ستون فقرات صحبت کنند.
عوارض دیسک کمر و سیاتیک
ایجاد کمردرد مزمن یکی از عوارض اصلی دیسک کمر است. علاوه بر این، درمان ناکافی می تواند منجر به آسیب برگشت ناپذیر عصبی پایدار و درد نوروپاتیک در بیماران مبتلا به فشردگی شدید ریشه عصبی شود.
بازدارندگی و آموزش بیمار
بیش از 85 درصد از بیماران مبتلا به علائم فتق حاد دیسک، بدون هیچ درمانی طی 6 تا 12 هفته از علائم تسکین می یابند و آنهایی که علائم رادیکولوپاتی ندارند در مدت زمان کمتری متوجه بهبودی می شوند. بیمار باید تشویق شود تا یک دوره استراحت بدون فعالیت های روزانه داشته باشد.
بیماران با علائم سندردم دم اسبی باید به دنبال ارزیابی فوری باشند زیرا پیش آگهی و نتیجه به فاصله زمان درمان از علائم اولیه بستگی دارد.
سخن پایانی
در درمان بیمارانی که مبتلا به فتق دیسک کمر هستند، مشورت با یک تیم بین حرفه ای از متخصصان که شامل یک متخصص درد، یک متخصص طب فیزیکی و یک جراح مغز و اعصاب است، ضروری است. همکاری، تصمیم گیری مشترک، عناصر حیاتی برای یک نتیجه مطلوب هستند. فیزیوتراپیست ها برای مدیریت اولیه بیماران مبتلا به فتق دیسک کمر ضروری هستند. پرستاران همچنین اعضای حیاتی گروه بینحرفهای هستند زیرا علائم حیاتی بیمار را کنترل میکنند و به آموزش بیمار و خانواده کمک میکنند. برای بهترین درمان دیسک کمر کلینیک توانبخشی و ارتوپدی دکتر نوری در کنار شماست.
بدون نظر